Biyolojik ve Biyobenzer Ürünlerin Üretimi, Kalitesi, Preklinik-Klinik Çalışmaları ve Güvenliliği
Biyoteknoloji, insan yaşam kalitesini iyileştirmeye yönelik faydalı ürünler elde etmek için canlı organizmaları veya sistemleri kullanan; biyoloji, biyokimya, mikrobiyoloji gibi biyolojik bilimler ve teknoloji arasındaki etkileşimler sonucu yeni ürünlerin elde edildiği çok disiplinli bir bilim ve teknoloji dalıdır (1).
Biyoteknoloji için farklı tanımlar mevcut olup; ‘Biyoteknoloji’ terimi ilk kez 1919’da Karl Ereky tarafından kullanılmış; ‘biyolojik sistemlerin yardımıyla ham maddelerin yeni ürünlere dönüştürüldüğü işlemler’ olarak tanımlanmıştır (2,3).
Avrupa Biyoteknoloji Federasyonu biyoteknolojiyi ‘mikroorganizmaların, kültürlü doku hücreleri ve türevlerinin teknolojik (endüstriyel) uygulamaları için biyokimya, mikrobiyoloji ve mühendislik bilimlerinin bir arada kullanımı’ olarak tanımlamıştır (4).
Biyoteknoloji; geleneksel dönem, ara dönem ve modern dönem olmak üzere üç tarihsel döneme ayrılır (5).
1) Geleneksel Dönem: 1919-1939
Bakteri, maya, mantar gibi canlı sistemlerin fermantasyonundan yararlanarak ekmek, peynir, yoğurt, alkol vb. maddelerin üretildiği dönemdir.
2) Ara Dönem: 1940-1973
Gen yapısında değişiklik yapmadan antibiyotik, enzim, protein, organik asitler vb. maddelerin üretimlerinin yapıldığı dönemdir.
3) Modern Dönem: 1973-günümüz
Gelişmiş ve modern tekniklerin biyolojik sistemlere uygulandığı, rekombinant DNA teknolojisi ürünlerinin elde edildiği dönemdir.
Biyoteknolojinin pek çok alanda uygulaması mevcut olup; farklı alanlardaki uygulamaları farklı renklerle kodlanmıştır (6).
Tablo 1. Biyoteknolojinin Uygulama Alanları
